Dlaczego czasowe ograniczenie korzystania z cyfrowych urządzeń, technologii oraz mediów społecznościowych może być dla nas korzystne? Co dobrego może nam dać cyfrowy detoks?
Technologia może być stresująca
Negatywne skutki nadmiernego korzystania z cyfrowych narzędzi można zaobserwować u dzieci. Liczba uzależnionych od Internetu nastolatków czy młodych dorosłych rośnie. Siecioholizm, czyli nadmierne korzystanie z Internetu czy też fonoholizm termin, którym określa się uzależnienie od smartfonów, to zaburzenia zachowania, które obecnie nie tylko można zdiagnozować, ale i leczyć poprzez terapie, czy też opracowane programy zachowań.
Cyfrowy świat odciska również ślad na dorosłych. Ogromna ilość różnych technologii, narzędzi i cyfrowych bodźców z jakimi mamy do czynienia, zarówno w życiu prywatnym jak i zawodowym powoduje, że coraz więcej osób cierpi z powodu stresu, ciągłego zmęczenia, zaburzeń lękowych, a nawet ma oznaki depresji. Ostatnie miesiące dodatkowo odcisnęły widoczny ślad na ludzką psychikę. Dbanie o aspekty mentalne, duchowe i emocjonalne naszego samopoczucia to już nie tylko nasza indywidualna sprawa, ale i coraz bardziej istotny element, o którym powinny myśleć organizacje.
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że depresja i zaburzenia lękowe kosztują światową gospodarkę 1 bilion dolarów rocznie, z tytułu utraconej produktywności. To właśnie one przyczyniają się do uczucia zmęczenia, negatywnego nastawienia i przeciążenia. Ograniczenie korzystania z technologii i innych cyfrowych bodźców, a nawet czasowa ich eliminacja, jak również praca w odpowiednim środowisku mogą mieć ogromny wpływ na poprawę ludzkiego samopoczucia fizycznego, emocjonalnego i duchowego, co przekłada się na wszystkie sfery ludzkiego życia.
Czym jest cyfrowy detoks?
Cyfrowy detoks polega na odstawieniu lub ograniczeniu korzystania z technologii, urządzeń elektronicznych oraz mediów społecznościowych. „Chociaż większość ludzi nie może i nie wyobraża sobie całkowitego zaprzestania korzystania z nich, cyfrowy detoks może np. dotyczyć ustalenia odpowiednich ram czasowych, w których ich używamy lub też odwrotnie – określać ich odstawienie w poszczególne dni (np. w weekendy). Chodzi o to, by zrobić sobie przerwę od cyfrowego szumu, wszelkich elektronicznych bodźców, nie być ciągle dostępnym online i móc skupić się na innych aspektach swojego życia.” – – mówi Sebastian Kisiel z Citrix Systems. Cyfrowy detoks może pomóc w zmniejszeniu stresu, uczucia zmęczenia psychicznego i fizycznych skutków ciągłego korzystania z cyfrowego świata np. złego snu.
Pięć wskazówek ułatwiających cyfrowy detoks
Można skorzystać z wielu strategii, by zrobić sobie przerwę od cyfrowego świata i spędzania czasu przed różnymi monitorami. Różne metody działają na różnych ludzi. Każdy z nas prowadzi inny styl życia i ma unikalną osobowość. W cyfrowym detoksie może zatem pomóc:
- Ustawienie granic czasowych: zaplanowanie godzin wolnych od technologii, trzymanie się z dala od telefonu podczas posiłków lub dodanie do harmonogramu takich zajęć, które nie wymagają ich używania np. aktywności fizycznej na powietrzu.
- Używanie telefonu jedynie w określonym celu: w takim podejściu jeśli chcemy skorzystać z telefonu, powinniśmy najpierw zastanowić się w jakim konkretnym celu chcemy to zrobić. Jeśli wiąże się to z jedynie z bezproduktywnym scrollowaniem mediów społecznościowych lub też innym zachowaniem, które w negatywny sposób wpływa na naszą koncentrację i psychikę, to warto zastanowić się jak lepiej poradzić sobie z tym uczuciem i wprowadzić zmiany.
- Ustanowienie fizycznych granic: jeśli mamy problem z odłożeniem telefonu lub tez sięgamy po niego zbyt często, warto spróbować trzymać go z dala od siebie, np. w szufladzie biurka czy na szafce, by dostęp do niego nie był na wyciągnięcie ręki.
- Korzystanie z większej ilości papierowych nośników informacji: warto wypróbować media analogowe, takie jak gazety codzienne czy miesięczniki, wrócić do czytania większej ilości książek. Obecnie możemy znaleźć informacje w tej formie na każdy, interesujący nas temat.
- Korzystanie z określonych aplikacji i funkcji własnych telefonów. Choć używanie technologii w celu jej ograniczenia brzmi paradoksalnie, to rzeczywiście niektóre funkcje naszych smartfonów mogą nam w tym pomóc. Można kontrolować ogólne wykorzystanie technologii np. poprzez wyłączenie powiadomień dla niektórych aplikacji, zmutować część z nich, nie integrować części aplikacji, z których korzystamy na laptopach ze smartfonami lub całkowicie wyłączyć telefon na jakiś czas.
Korzyści z cyfrowego detoksu
Cyfrowy detoks może przynieść wiele korzyści. Pomaga prowadzić zdrowszy tryb życia i przyspiesza proces psychicznej regeneracji. Dzięki niemu możliwa jest:
- Poprawa kondycji psychicznej: cyfrowy detoks może zmniejszyć zaburzenia zdrowia psychicznego związane z nadmiernym używaniem technologii. Obniża poziom stresu, niepokoju i ew. oznak depresji. Zmniejszając stres, który pochodzi z mediów społecznościowych i innych technologii, można lepiej kontrolować poziom własnej satysfakcji. Badania ukazują korelację między używaniem technologii a lękiem. Niepokój związany jest z uwalnianiem się do organizmu dopaminy, przy otrzymaniu powiadomień w mediach społecznościowych lub wiadomości tekstowych. (podobnie jak w środkach pobudzających). To z kolei zachęca do zachowań związanych z poszukiwaniem przyjemności.
- Poprawa relacji międzyludzkich: w badaniu Forbes 3 na 5 osób stwierdziło, że spędzają więcej czasu ze swoimi urządzeniami niż z partnerami. Może to stanowić zagrożenie dla budowania i utrzymywania rzeczywistych relacji z innymi ludźmi, zarówno w życiu prywatnym jak i zawodowym. Detoks pozwala poświecić więcej uwagi na bezpośrednie spotkania i rozmowy ze znajomymi, przyjaciółmi, kolegami i współpracownikami.
- Poprawa zawodowej efektywności i wydajności: Chociaż postęp technologiczny przyczynił się do rozwoju wielu firm, badania pokazują, że pracownicy korzystają ze zbyt dużej ilości różnych narzędzi, urządzeń i programów. Jeśli stworzymy im wygodne i intuicyjne środowisko pracy, które eliminuje szum informacyjny oraz ogranicza rozproszenie ich uwagi, umożliwimy im lepsze skupienie się na własnych obowiązkach i tym samym poprawę efektywności.
- Poprawa kondycji fizycznej: korzystanie z urządzenia może zakłócić sen i utrudnić zasypianie. Dzięki cyfrowemu detoksowi organizm może lepiej wypocząć. Pozwala także na wykorzystanie większej ilości czasu na zaangażowanie najbliższych osób (np. członków rodziny) w aktywności fizyczne, poprawiające ich kondycję.
- Oszczędza pieniądze: mniejsze wykorzystanie technologii to i mniejsze rachunki np. za telefon. Jeśli chcemy płacić mniej powinniśmy rozważyć przerwę w używaniu wszystkich technologii. Będzie to korzystne dla naszych finansów.
