Pierwszą styczność z pieniędzmi dzieci zazwyczaj mają po rozpoczęciu nauki w szkole. Wtedy też uczą się gospodarować otrzymanymi od rodziców drobnymi na zakupy w szkolnym sklepiku, a na matematyce zaczynają rozwiązywać zadania rachunkowe. Jednak to nie szkoła, a rodzice mają największy wpływ na naukę dzieci z zakresu zarządzania finansami.
W kwestii finansów młodzież polega przede wszystkim na rodzicach
Z raportu PISA na temat edukacji finansowej nastolatków wynika, że tylko 34 proc. z nich informacje na ten temat czerpie od pedagogów. Zdecydowana większość, bo aż 94 proc. wskazała na rodziców.
– To ogromna odpowiedzialność, ale i szansa, by przekazać pociechom najlepsze wzorce. Rodzice powinni pamiętać, że dzieci to świetni obserwatorzy. Dlatego pokazujmy im właściwe zachowania. Nie unikajmy odpowiedzialności, tłumaczmy najważniejsze zjawiska i wybory. To od rodziców w dużej mierze zależy, jak ich dzieci będą zarządzały swoimi finansami w przyszłości – mów Artur A. Trzebiński, Doradca ZPF.
Eksperci Związku Przedsiębiorstw Finansowych, zaangażowani w projekt Windykacja? Jasna sprawa! przygotowali kilka wskazówek dla rodziców, w jaki sposób mogą uczyć dzieci odpowiedzialności finansowej.
Odpowiedzialność finansowa w 3 krokach
- Nawyk oszczędzania przez odkładanie
- Wspólne planowanie budżetu
- Spłacanie zadłużenia
Nauka oszczędności i edukacja
Kiedy dziecko zaczyna otrzymywać od rodziców kieszonkowe, powoli uczy się odpowiedzialności za swój budżet. Pomocna w tej kwestii może okazać się oczywiście skarbonka, ale niezbędna jest także rozmowa na temat oszczędzania. Warto poświęcić chwilę, by wyjaśnić dziecku, że zaoszczędzone pieniądze może przeznaczyć na coś bardziej wartościowego i pomóc mu wyznaczyć cel odkładania pieniędzy. Jego osiągnięcie nie tylko da wiele satysfakcji, będzie też bezcenną lekcją wytrwałości i oszczędności. Większe dzieci warto angażować we wspólne planowanie budżetu, by mogły uczyć się właściwych nawyków.
Bardzo ważne jest także podejście rodziców do własnych, ewentualnych problemów finansowych. Prowadząc ze sobą rozmowy na tego typu tematy należy pamiętać, że dzieci chłoną wiedzę przez obserwację. Rodzice są dla nich wzorem, który mogą kopiować w dorosłym życiu. Stąd warto nauczyć dzieci właściwych zachowań w relacji z instytucjami finansowymi, np. by dokładnie czytać umowy przed ich podpisaniem, a w razie wystąpienia zadłużenia, nie unikać kontaktu z wierzycielem lub reprezentującą go firmą windykacyjną.
Nie zapominajmy także o dorosłych dzieciach
Wbrew pozorom, rodzice mają wpływ na finanse także dorosłych już dzieci. Problemy finansowe mogą dotyczyć każdego, jednak nie zawsze otwarcie umiemy rozmawiać o tym nawet z bliskimi. Unikanie w gronie rodzinnym rozmów o kłopotach finansowych, może dawać poczucie, że problemu nie ma. Tymczasem może to przysporzyć więcej zmartwień i to również naszym dzieciom. Szczerość w temacie ewentualnych problemów finansowych, a zwłaszcza o opóźnieniach w spłacie zadłużeń może uchronić je np. przed dziedziczeniem długów.
Jeżeli rodzice są szczerzy w kwestii posiadanych zadłużeń, to po ich śmierci spadkobiercy są świadomi, że np. dziedziczona nieruchomość obciążona jest długami. Przyjmą więc spadek z dobrodziejstwem inwentarza – czyli pomniejszony o wartość długów, a nie w całości. W ten sposób unikną wzięcia na swoje barki sporego zobowiązania. Najlepiej jednak zawczasu oszczędzić im tego typu dylematów, spłacając wszelkie zadłużenia na bieżąco lub szukając rozwiązania z wierzycielem.
