Diagnostyka psychologiczna to proces, który pozwala na zidentyfikowanie, zrozumienie i ocenę funkcjonowania jednostki oraz jej potrzeb. W praktyce klinicznej, diagnosta psychologiczny, poprzez różne metody badawcze, zmierza do uzyskania informacji o sposobie funkcjonowania osoby w sferze emocjonalnej, społecznej i poznawczej. Dzięki tej wiedzy możliwe jest zaprojektowanie adekwatnej terapii lub wsparcia dla pacjenta. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym jest diagnostyka psychologiczna, jakie są jej cele i metody oraz jak przebiega proces diagnostyczny.
Diagnoza jako fundament terapii
Diagnostyka psychologiczna to nie tylko proces poznawczy mający na celu zgromadzenie informacji o pacjencie. To także szereg działań mających na celu zrozumienie zachowań danej osoby, jej motywów i przesłanek emocjonalnych. Właściwa diagnoza pozwala bowiem na identyfikację problemów i trudności pacjenta oraz na opracowanie odpowiednich strategii terapeutycznych.
Cele diagnostyki psychologicznej
Diagnostyka psychologiczna ma kilka głównych celów. Przede wszystkim polega na identyfikacji problemów psychicznych, takich jak zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania czy problemy związane z funkcjonowaniem poznawczym. Diagnoza psychologiczna może także odnosić się do oceny zdolności przystosowawczych jednostki, jej kompetencji życiowych i społecznych oraz możliwości rozwojowych. W praktyce klinicznej często sprawdza się również skuteczność terapii, monitorując postępy pacjenta oraz ewentualne zmiany w jego funkcjonowaniu.
Metody diagnostyki psychologicznej
W diagnostyce psychologicznej stosuje się różne metody badawcze, które można podzielić na trzy główne kategorie. Są to metody ilościowe, jakościowe oraz metody oparte na obserwacji.
Metody ilościowe opierają się na pomiarach i skalach, które pozwalają na uzyskanie obiektywnych danych na temat funkcjonowania psychicznego pacjenta. Do najbardziej znanych należą testy inteligencji, testy osobowości oraz testy neuropsychologiczne.
Metody jakościowe koncentrują się na zgłębianiu doświadczeń i uczuć pacjentów. Stosuje się tu między innymi wywiady kliniczne, analizę snów czy opis przypadku. Ważną rolę odgrywają tu także metody projekcyjne, takie jak Test Rorschacha czy Test Dom-Rodzina-Osoba (DRO). Jednym z miejsc, gdzie można wykonać diagnostykę psychologiczną, jest Poradnia psychologiczna w Nowym Sączu.
